Vasculitis

Vasculitis is de verzamelnaam voor een groep aandoeningen die gepaard gaan met ontstekingen van de bloedvaten. De oorzaak van vasculitis is vaak slechts in de helft van de gevallen bekend. Vaak gaat het om een (virale of bacteriële) infectie of het gebruik van medicijnen, zoals antibiotica of ontstekingsremmers. Soms is vasculitis ook een uiting van een onderliggende, reumatische aandoening, zoals reumatoïde artritis of systeemlupus. In de helft van de gevallen kan er geen duidelijke oorzaak worden aangetoond. Wel staat vast dat vasculitis een auto-immune aandoening is. Dit betekent dat het lichaam ‘aangevallen’ wordt door het eigen afweersysteem. Daardoor kunnen chronische ontstekingen ontstaan. Bij een vasculitis worden de eigen bloedvaten aangevallen. Waarom dit gebeurt, is dus niet altijd duidelijk.

Verschillende vormen

Er bestaan veel vormen van vasculitis, die meestal worden ingedeeld afhankelijk van de oorzaak en van de grootte van de bloedvatontsteking of specifieke labobevindingen:

• Arteriitis temporalis of reuscelartritis: dit komt het meest voor en is een ontsteking van de grotere bloedvaten (zoals de aorta of hoofdslagader en de grote bloedvaten die uit de aortaboog komen). Vaak is er ook een andere reumatische aandoening, zoals polymyalgia rheumatica of spierreuma aanwezig. Arteriitis temporalis kan leiden tot hoofdpijn, pijn in de kaken bij het kauwen (kaakclaudicatio) en zelfs tot slechter zicht en blindheid.
• Granulomatose met polyangiitis of de ziekte van Wegener: dit gaat gepaard met de vorming van antilichamen, die vooral de kleine bloedvaten van de luchtwegen, de nieren, de longen, het neus-keel-oorgebied en de ogen kunnen aantasten. Ook worden er goedaardige gezwellen (granulomen) gevormd, die bestaan uit ontstekingsweefsel.
• Periarteritis nodosa of PAN: dit is een zeldzame vorm, die ontstekingen veroorzaakt van de kleine en middelgrote bloedvaten, vooral van de huid, nieren, spieren, zenuwen en buikorganen.
• Leukocytoclastische vasculitis: dit gaat gepaard met een ontsteking van de kleine bloedvaten van de huid. Meestal is dit het gevolg van een infectie, medicatie of een andere auto-immune aandoening.