Behandelingen

Bij verschillende vormen van overactiviteit van bepaalde spieren met verkramping (dystonie) kiezen we bij voorkeur eerst voor toediening (infiltraties) van botox (botulinetoxine). De dienst Neurologie op campus Sint-Jan houdt een specifieke raadpleging voor botoxbehandelingen.

Botox

Botoxinjecties (botulinetoxine-infiltratie) zijn een vrij nieuwe behandeling voor een hele reeks neurologische aandoeningen. Naast cosmetische toepassingen gebruiken we botox steeds vaker voor medische doeleinden. Het effect op heel wat neurologische aandoeningen is vaak spectaculair én veilig op lange termijn. Op de infiltratieraadpleging van de dienst Neurologie van campus Sint-Jan kan u terecht voor een behandeling met botox voor alle neurologische toepassingen.

• We gebruiken de drie commercieel beschikbare vormen van botulinetoxine, gekend onder de merknamen Botox®, Dysport® en Xeomeen®. Deze producten zijn vergelijkbaar, maar bij sommigen blijkt de ene vorm doeltreffender dan de andere.
• Tussen twee infiltraties pauzeren we steeds minimaal 3 maanden, zelfs als een infiltratie onvoldoende effect heeft. Bij kortere intervallen bestaat het risico dat u antilichamen ontwikkelt tegen het toxine, zodat het zijn werkzaamheid verliest. Bij speekselvloed, bijvoorbeeld, vermindert de werkzaamheid meestal pas na 4-6 maanden. Sommigen ervaren de eerste dagen na hun infiltratie al een positief effect, maar vaak is de werking pas na 2 weken merkbaar. Na 4 weken is het effect maximaal. Gemiddeld houdt het effect 3 maanden stand.

Botox wordt ingezet bij de behandeling van:

• Armspasme
• Blefarospasme
• Chronische migraine
• Hemifaciaal spasme
• Overige bewegingsstoornissen

Daarnaast is ook botox onder elektromyografiegeleide mogelijk voor onder andere cervicale dystonie of spasmodische torticollis.

Let op! Botox wordt vaak niet vergoed 

Momenteel wordt de botoxbehandeling vaak niet vergoed door het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering (RIZIV). We moeten de kostprijs van de behandeling dus steeds afwegen.

Bij de meeste van deze indicaties is een relatief lage dosis botulinetoxine voldoende om de symptomen onder controle te brengen, zodat de kostprijs meestal binnen redelijke grenzen blijft.

Armspasme 

Armspasticiteit na een beroerte behandelen we eerst met kinesitherapie. Botox kan ook hier baat hebben. Botulinetoxine-infiltraties verhelpen niet het krachtverlies door de beroerte, maar gaan wel - vaak pijnlijke - verkrampingen (spasmen en contracturen) tegen. Daardoor bevordert botox de revalidatie na een beroerte. Deze nieuwe behandeling levert ook een belangrijke bijdrage in de bestrijding van pijn en krampen, het bevorderen van de handverzorging en het functioneel herstel van de betrokken arm.

Blefarospasme 

De symptomen houden we onder controle door verschillende botoxinjecties in de kringspier rond het oog. Wanneer de spiervezels in het bovenste ooglid ook duidelijk betrokken zijn, krijgt u ook hier botoxinjecties.

Chronische migraine

• Profylactische behandeling:

Chronische migraine is de zwaarste vorm van migraine en kan niet onder controle gehouden worden met gewone medicatie. Als patiënt heeft u dan minimaal 15 dagen per maand hoofdpijn, waarvan minimaal 8 dagen migraine. Eerst proberen we een profylactische behandeling, bij voorkeur met medicatie in pilvorm, zoals Topamax®, Depakine® en Inderal®.

• Botoxbehandeling:

Wanneer de profylactische medicatie onvoldoende werkt, is botox een optie. Dat tonen ook wetenschappelijke studies aan. Het doel van de behandeling is controle krijgen over de overprikkelde perifere gevoelszenuwuiteinden (perifere sensitisatie). Deze zenuwuiteinden onderhouden de migraine. Door deze onder controle te krijgen, doorbreken we de vicieuze cirkel van de steeds maar terugkerende hoofdpijn en migraine. 

Patiënten verdragen de behandeling goed. De botox wordt op 31 (tot 39) plaatsen geïnjecteerd; ter hoogte van het voorhoofd, beide slapen, het achterhoofd en de nek. We gebruiken een hele fijne naald zodat u er weinig last van ondervindt. Met regelmatige, driemaandelijkse injecties op een termijn van maximaal twee jaar willen we de migraine zo sterk terugdringen, dat we de infiltraties kunnen afbouwen en stoppen. Het effect van botox kan spectaculair zijn, maar niet iedereen reageert even goed op de behandeling. Bij een kleine minderheid van de patiënten blijven infiltraties ook op langere termijn nodig. 

Wanneer u denkt dat een botoxbehandeling u kan helpen bij de behandeling van chronische migraine, neem contact op met het secretariaat Neurologie voor een afspraak op de gespecialiseerde hoofdpijnraadpleging - dokter Olivier Deryck of dokter Annelies Van Dycke. Zij bespreken mogelijke opties en verwijzen eventueel door voor de botoxbehandeling.

Hemifaciaal spasme 

Een hemifaciaal spasme wijst op een beschadiging van de aangezichtszenuw (nervus facialis). We doen eerst een MRI-scan van de hersenen. Zo wordt een mogelijk 'neurovasculair conflict' zichtbaar. Het gaat dan om een bloedvat (pulserende arterie) dat contact maakt met de aangezichtszenuw. Dit veroorzaakt vermoedelijk door jarenlange druk de symptomen. U kan kiezen voor een neurochirurgische ingreep. De meeste patiënten kiezen echter voor een botoxbehandeling. Zo houdt u de symptomen jarenlang in bedwang.

Overige bewegingsstoornissen 

Botox kan ook werken in de behandeling van bijvoorbeeld speekselvloed bij de ziekte van Parkinson, schrijverskramp en andere vormen van taakgerelateerde dystonie, bruxisme, oromandibulaire dystonie, beven (dystone tremor), spasmodische dysfonie en tics bij het syndroom van Gilles de la Tourette.

Botox onder elektromyografiegeleide

Sommige botoxinjecties doen we onder controle van de spieractiviteit, met elektromyografische (EMG) geleide door middel van speciale EMG-naalden. Patiënten verdragen dit goed. Bij aandoeningen zoals cervicale dystonie en armspasticiteit kunnen veel verschillende spieren in wisselende graad van ernst betrokken zijn. Door de EMG hebben we op het moment van injecteren goed zicht op de spieren die bij de dystonie betrokken zijn; dit kan per persoon verschillen. Zo kunnen we heel gericht de dosis en de infiltratieplaats aanpassen voor een optimaal resultaat.

• Bij cervicale dystonie of spasmodische torticollis kunnen verschillende nekspieren de klachten veroorzaken en elk daarvan kan bovendien in meerdere of mindere mate bijdragen aan de klachten. Een infiltratie onder EMG-geleide is dan ook een must om juist te kunnen inschatten welk aandeel de verschillende spieren hebben in de aandoening.

Bij spasmodische dysfonie stelt de dienst Neus-, Keel- en Oorziekten vaak eerst de diagnose. Vervolgens zal de NKO-arts een infiltratie met botulinetoxine uitvoeren onder elektromyografiegeleide op de dienst Neurologie.