De laatste jaren zijn er grote technologische evoluties in de behandeling en opvolging van diabetes. Insulinepomptherapie en glycemiesensoren zijn hun kinderschoenen ontgroeid waardoor artsen deze steeds frequenter gebruiken bij type 1 diabetes. Ze brengen ons een stap dichter bij diabetesbehandeling zonder tussenkomst van patiënt of zorgverlener.
Insulinepompen
Insuline is de standaardbehandeling voor type 1 diabetespatiënten. Het meest gangbare behandelingsschema is het dagelijks toedienen van vier insuline-injecties. Tegenwoordig gebruiken we steeds vaker insulinepompen die continu insuline afgeven. Het grote voordeel van pomptherapie is dat de insulinedosering nauwkeuriger en flexibeler is. Elke nieuwe generatie biedt ook gebruiksvriendelijkere, comfortabelere, preciezere en performantere pompen. Er bestaan ondertussen verschillende types insulinepompen op basis van hun functionaliteit:
-
Manuele pompen
Manuele pompen werken volgens een voorgeprogrammeerd schema, dat maaltijdinsuline op vraag toedient. Er zijn geen automatische aanpassingen en er is geen geïntegreerde alarmfunctie.
-
Stop-voor-laag
Deze type pompen communiceren met een glucosesensor en laten zich hierdoor bijsturen. Er is een onderbreking van de insulineafgifte wanneer de glycemie daalt onder een vooraf ingestelde glycemiewaarde. De patiënt ontvangt een alarm bij een kritische glycemiewaarde (zie ook fig. 1.).
Fig. 1. De nieuwe generatie insulinepompen communiceert met een glucosesensor en laat zich hierdoor bijsturen. Deze pompen regelen automatisch de continue insulineafgifte.
-
Closed loop insulinepompen
De semi- of hybrid-closed loop insulinepompen zullen niet alleen bijsturen bij dalende glycemie, maar zullen ook bijsturen bij hogere glycemiewaarden. Deze pompen vragen nog steeds interactie van de patiënt. Zo dien je de hoeveelheid koolhydraten bij de maaltijd te berekenen en in te brengen in het algoritme van de insulinepomp.
Een closed-loop insulinepomp is een volledig automatische insulinepomp die werkt zonder noodzakelijke tussenkomst van de patiënt of zorgverlener, een kunstmatige pancreas als het ware. Deze pompen zijn momenteel nog in ontwikkeling.
Bij de start met een pomptherapie is het belangrijk om de patiënt optimaal voor te bereiden, te informeren en te begeleiden. Een team van 7 diabeteseducatoren-verpleegkundigen en 3 diëtisten-educatoren staat in voor deze intensieve begeleiding. Vroeger werd er een korte opname voorzien voor de pomp-opstart, maar nu gebeurt dit traject vaker op ambulante basis. Om dit op een veilige manier te laten verlopen, toetsen we de verschillende stappen steeds af bij de patiënt en zo nodig herhalen we die tot de patiënt het onder de knie heeft.
Pomptherapie tijdens de zwangerschap
Tijdens de zwangerschap is pomptherapie de gouden standaard. Aangezien de semi-closed loop pompen niet gevalideerd zijn voor gebruik tijdens zwangerschap, moeten de patiënten de insulinepompen steeds in manuele modus gebruiken.
Slimme insulinepennen
Niet alleen bij de insulinepompen zien we een technologische vooruitgang. Sinds kort zijn er ook slimme insulinepennen op de markt. Verschillende bedrijven ontwikkelen een smartpen die de toegediende insulinedosissen kan registreren en doorsturen naar verschillende apps of uitleesprogramma’s. Dankzij deze nieuwe systemen kunnen we patiënten op afstand te volgen en krijgen ze hierdoor een nauwe opvolging en begeleiding.
Al deze nieuwe systemen laten toe om patiënten op afstand te volgen. Cloud-based programma’s kunnen glucosewaarden van de patiënt online doorsturen naar het behandelteam en maken van ‘telegeneeskunde’ een realiteit. Diabetespatiënten krijgen hierdoor een nauwe opvolging en begeleiding. Rekening houdend met het chronische aspect van diabetes, betekent deze mogelijkheid een belangrijke vooruitgang.