Het kaakgewricht vervangen door een prothese: niet alle mond-, kaak- en aangezichtschirurgen wagen zich aan deze delicate ingreep, maar dr. Bernard Bonte van campus Henri Serruys doet dit wel. Gelukkig is dit slechts in zeldzame gevallen aan de orde, zoals bij een jonge patiënte die veel pijn leed toen haar kaakbot na een eerdere kaakcorrectie begon te krimpen. Een volledige prothese bood in haar geval de oplossing.
Pijn aan het kaakgewricht
Het kaakgewricht is een uniek dubbelgewricht dat de onderkaak met de schedelbasis verbindt. De kaakkop beweegt ter hoogte van de schedelbasis. De gewrichtsruimte bestaat uit een bovenste en onderste compartiment met een tussenschijf die de schuif- en draaibewegingen van de kaakkop mogelijk maakt. Ongeveer 5 % van de bevolking raadpleegt een huisarts, tandarts of kaakchirurg wegens pijn ter hoogte van het kaakgewricht. De pijn zit meestal vlak voor de oorschelp en neemt toe bij belasting van het gewricht. Als de klachten lang aanhouden, dan zal de pijn uitstralen naar de slaapstreek, de hals en de jukbeenderen. Raakt de tussenschijf naar voor toe ontwricht, dan zal de patiënt een klik voelen wanneer deze de mond opent en sluit.
Eerste behandeling
De eerste behandeling van dergelijke kaakpijn bestaat uit ontstekingsremmers, fysiotherapie en het gewricht zo veel mogelijk laten rusten. Patiënten die knarsen met de tanden krijgen soms een ‘opbeetplaat’. Die helpt tegen slijtage van het gebit, maar kan er ook voor zorgen dat de spieractiviteit afneemt en de kauwspieren ontspannen. Houden de pijnklachten aan of is er steeds meer beperking van de mondopening, dan is een kijkoperatie van het bovenste compartiment van het kaakgewricht een optie.
Tijdelijke verbetering
Voor een jonge patiënte in Oostende bleek dit slechts een tijdelijke oplossing. In 2012 kwam ze langs met pijnklachten over het rechter en linker kaakgewricht en een sterk naar achter liggende onderkaak. Een MRI van de kaakgewrichten toonde dat de tussenschijf aan beide zijden naar voor toe ontwricht was en dat het kraakbeen hierdoor al aangetast begon te raken. Omdat de eerste behandeling geen resultaat opleverde, volgde een kijkoperatie die een aantal maanden lang voor een duidelijke pijnvermindering zorgde. In 2013 onderging ze een operatie om de naar achter staande onderkaak te corrigeren. De operatie leverde geslaagde resultaten op, maar er trad recidief op door resorptie van het linker- en rechterkaakgewricht. Een tweede corrigerende operatie leverde opnieuw maar een tijdelijke verbetering op.
De juiste oplossing
De patiënte kreeg ernstige chronische pijnen en had continu pijnstillers nodig. Zij kon geen vast voedsel eten en de pijn straalde uit en bezorgde haar ook hoofdpijn. Daarom besloot het medische team om haar kaakgewricht te vervangen door een titanium prothese, die zowel voor de pijn als voor de achterliggende onderkaak een oplossing moest bieden. Het gaat om een techniek die al langer bekend is en goede resultaten oplevert. Toch zijn er in België maar een drietal chirurgen die zich hieraan wagen. Het is dan ook om een zeer delicate operatie, omdat de schedelbasis en belangrijke aders en zenuwen zich in de buurt van het kaakgewricht bevinden. Voor deze patiënte bleek het alvast de juiste oplossing. Ze kon al na drie dagen het ziekenhuis verlaten en had bij controle drie weken later helemaal geen pijn meer en dus ook niet langer pijnmedicatie nodig.
Pijnvrije patiënten
Een kaakgewrichtsprothese plaatsen is een behoorlijk dure ingreep. De prothese vraagt om maatwerk. Bij het nauwkeurige fabricatieproces komt bovendien een uitgebreide 3D-voorbereiding kijken. Bijgevolg gaat het om een dure ingreep, maar gelukkig voorziet het RIZIV sinds kort terugbetaling (na goedkeuring van een goed onderbouwd dossier). Sinds augustus 2016 ondergingen in totaal al vier patiënten deze ingreep op campus Henri Serruys. Geen van hen ondervond complicaties en ook de eerste patiënten zijn nog steeds pijnvrij.
